Het College voor de Rechten van de Mens heeft onlangs haar Rapportage Mensenrechten 2014 gepubliceerd. Op het vlak van de gezondheidszorg zijn er veel belangwekkende ontwikkelingen beschreven, waarvan hier een puntsgewijze samenvatting wordt gegeven.
Het onderwerp lichamelijke en geestelijke integriteit behandelt het geweld tegen vrouwen: 45 % van alle vrouwen in Nederland heeft lichamelijk en/of geestelijk geweld ondergaan, waarvan 27 % fysiek, 14 % fysiek en seksueel, en 4 % enkel seksueel. De ratificatie van het Verdrag van Istanbul is in 2014 aan het parlement aangeboden. Daarna kunnen meer stappen worden gezet, ook op genderspecifiek gebied. Er is nog te weinig oog voor apart dader/ en slachtofferschap. Slachtoffers met een afhankelijke verblijfstitel (afhankelijk van hun man in de meeste gevallen) en vrouwen zonder zelfstandige verblijfsvergunning zijn in dit verband extra kwetsbaar. Het college vindt dat er meer opvang nodig is en een passende hulpverlening.
De drempel voor niet-therapeutisch medisch-wetenschappelijk onderzoek bij minderjarigen gaat omlaag. Dit staat op gespannen voet met artikel 24 van het Kinderrechtenverdag.
Oudermishandeling komt terecht op de agenda in het vervolg van het Landelijk Actieplan ‘Ouderen in veilige handen’.
Seksueel geweld tegen kinderen komt veel voor, zeker bij kinderen in residentiële inrichtingen en in de pleegzorg. Dit staat hoog op de agenda bij jeugdzorginstellingen.
Professionals, met name artsen, aarzelen nog om de beroepscode kindermishandeling te gebruiken. Dat dient in de toekomst verbeterd te worden.
LHBT’ers (lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgender mensen) scoren beter bij officiële discriminatie, maar soms nog slecht bij sociale acceptatie. De juridische situatie is inmiddels heel goed. Transgenders kunnen nu ook zonder medische ingreep een verandering van het geboortegeslacht krijgen. Bij meerouderschap (meer dan twee ouders) hetgeen bij LHBT’ers frequenter voorkomt is nog niet alles juridisch geregeld. De Staatscommissie Herijking Ouderschap zal mogelijkheden tot juridisch meerouderschap gaan onderzoeken, maar brengt pas in mei 2016 rapport uit. LHBTI-jongeren (de I staat voor intersexe) ervaren veel problemen op school en andere sociale terreinen. De hulpverlening hierbij is nog niet goed geregeld.
Gehandicapten hebben vaak problemen met vervoer: het college raadt aan de toegankelijkheid van met name openbaar vervoer te verbeteren. Dit geldt ook voor schoolgaande kinderen. Ook zijn nog niet 100% van de openbare gebouwen toegankelijk, en moet daar dus nog aan gewerkt worden.
Nederland zal in 2015 het VN-verdrag ratificeren inzake de rechten van mensen met een handicap. Het college raadt aan de autonomie van deze mensen als uitgangspunt te nemen. Er is meer woonruimte voor hen nodig, en ze moeten zelfstandig kunnen reizen. Ook moeten alle mensen met een handicap gebruik kunnen maken van hun stemrecht.
Op het terrein van de ouderenzorg is het klachtrecht nog slecht geregeld. Verder dienen de mantelzorgers (in Nederland 2,6 miljoen) niet overbelast te worden door de nieuwe bezuinigingen.
Het College spreekt haar zorg uit over de bescherming van de privacy bij de zogenaamde ‘keukentafelgesprekken’.
In 2013 is de Stichting Klokkenluiders Verstandelijke Gehandicaptenzorg opgericht: die kreeg in korte tijd honderden klachten binnen. Op 8.4.2015 heeft de staatssecretaris toegezegd hier een plan van aanpak voor te maken.
Tenslotte is er in 2014 een evaluatie geweest van de gedwongen zorg, waaruit bleek dat de verschillende wettelijke kaders niet dezelfde bescherming geven aan de mensen die hieronder vallen.
Kortom, er valt op het vlak van de mensenrechten nog genoeg te doen in Nederland!
