De werkgroep “Isolatie in Detentie” zet zich in voor de afschaffing van de eenzame opsluiting als strafmaatregel in het gevangeniswezen en de vreemdelingenbewaring. Eenzame opsluiting leidt – wetenschappelijk bewezen – tot een verhoogde kans op ernstige psychische en lichamelijke schade en is ineffectief omdat het niet tot gedragsveranderingen leidt.
Regelmatig worden in vreemdelingenbewaring, maar ook in het gevangeniswezen, internationale verdragen van de rechten van de mens geschonden door gedetineerden langer te isoleren dan door de Committee for the Prevention of Torture en de Mandela Rules is toegestaan. Hierin is afgesproken dat volwassen maximaal 14 dagen voor straf in isolatie mogen doorbrengen. Vaak worden de mensen in eenzame opsluiting niet dagelijks of helemaal niet door psychologen of psychiaters gezien en voldoen ook de omstandigheden in de isolatiecel niet altijd aan de vereiste mensenrechtelijke normen. Ook ontbreekt het aan een stringente, onafhankelijke, externe toezicht op de uitvoering van het isolatiebeleid.
De werkgroep zet zich verder ervoor in dat de soms noodzakelijke isolatie als ordemaatregel om de orde en veiligheid op een afdeling te herstellen als ultimum remedium bij noodsituaties zo kort mogelijk wordt opgelegd. De ordemaatregel mag dus nooit worden toegepast als verkapte straf, iets wat niet zelden wel gebeurt. De isolatie zou, zoals vereist bij de GGZ, aan strenge registratie en monitoring door toezichtsorganen moeten voldoen. Daarnaast moet de gedetineerde dagelijks door deskundig medisch dan wel psychologisch personeel gezien worden.
De werkgroep zal zich richten op de volgende doelen:
- Afschaffing van de eenzame opsluiting als strafmaatregel
- Het inzetten van isolatie als ordematregel alleen zo kortmogelijk als ultimum remedium conform GGZ-normen.
- Met stringente rapportage en toezicht door externe, onafhankelijk instanties
- Gezien de kennis over de schadelijke effecten van eenzame opsluiting bij verplegend personeel, huisartsen en psychiaters justitieambtenaren en juristen nog vaak onvoldoende is zal de werkgroep zich richten op kennisdeling via webinars en podcasts, symposia, voordrachten en artikelen in vakbladen en de algemene pers.
De werkgroep is nog in oprichting en een gezamenlijk initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie en de Johannes Wier Stichting. Samen bundelen we onze krachten om de afschaffing van de strafisolatie te realiseren en medisch/psychologisch goede zorg te bieden indien isolatie als (ultimum remedium) ordemaatregel wordt toegepast. Het doel is om verantwoorde isolatie als ordemaatregel met de erbij horende toezicht conform de Europese regelgeving te bewerkstelligen.
Leden zijn:
- Thomas Rinne, psychiater, NVvP, Comité van Advies JWS
- I. van Galen, psychiater, NVvP
- Corstiaan Bruinsma, psychiater, medeauteur rondom eenzame opsluiting van raad van strafrechttoepassing en jeugdbescherming en werkzaam bij Veldzicht
- Ronald Rijnders, psychiater, NVvP
- Ragna Boerma, psychiater i.o., recent artikel in TvP rondom vreemdelingendetentie
- Revijara Oosterhuis,Projectmanager en Coördinator Stichting LOS – Meldpunt Vreemdelingendetentie
- Anton van Kalmhout, emeritus hoogleraar Strafrecht en Vreemdelingenrecht, en o.a. lid van het Comité ter Preventie van Martelingen (CPT), Comité van Advies JWS
- Henk Smid, voormalig directeur ZonMW, Comité van Advies JWS
- Willemijn Put, jurist gezondheidsrecht, junior beleidsadviseur Gezondheidsrecht, KNMG I 1e coördinator
Meer informatie kan u lezen in dit artikel van Medisch Contact, waaraan Ragna Boerma heeft meegeschreven.
