• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Skip to content
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de tweede sidebar
  • Spring naar de voettekst

Johannes Wier Stichting

Johannes Wier Stichting voor gezondheidszorg en mensenrechten

  • Nieuws
  • Wil je ons helpen?
    • Als vrijwilliger?
    • Met geld?
  • Contact
    • Routebeschrijving
    • Colofon
    • Disclaimer
  • English
  • Recht op gezondheid
    • ‘Het recht op gezondheid’
    • VN verklaringen en verdragen
    • Het ‘recht op gezondheid’ en andere verdragen
    • Relevante links
  • Wie zijn wij
    • Secretariaat
    • Bestuur
    • Comité van Advies
    • Partners
    • Jaarverslagen en plannen
      • Jaarverslagen
      • Jaarplannen
    • ANBI publicatieplicht
    • Wie was Johannes Wier?
    • Privacy- en cookie statement
  • Wat doen wij
    • Bevordering kennis & deskundigheid
      • Symposium
      • Webinar
      • Archief
    • Werkgroepen
      • Werkgroep Ouderen
      • Jongerennetwerk
      • Werkgroep Taalbarrières
      • Werkgroep Mensenrechteneducatie
      • Werkgroep Communicatie
      • Werkgroep mensenrechten in het medisch curriculum
      • Archief
    • Tijdschrift
      • Februari 2023
        • Voorzitterscolumn
        • Interview met Anne van der Zon over de publicatie van het themadossier ‘palliatieve zorg bij ouderen met een migratieachtergrond
        • Symposiumverslag
      • December 2021
        • Voorzitterscolumn
        • Interview met Simone Goosen
        • Verslag Webinar Covid en Kwetsbare Groepen
        • Wilt u ons helpen?
      • Juni 2021
        • Blinde vlekken en eyeopeners
        • Interview met Ester Bertholet
        • Dementiediagnostiek bij mensen met een migratieachtergrond
        • Polyfarmacie bij ouderen
    • JWS in het nieuws
    • Schaduwrapportages
    • Publicaties
  • Thema dossiers
    • Gezondheids- verschillen
    • Ethische dilemma’s in de GGZ voor asielzoekers
    • Honger- en dorststaking
    • Het recht op zorg van ongedocumenteerde vreemdelingen
    • Zorg voor asielzoekers en vluchtelingen
    • Medisch beroepsgeheim
    • Zorg voor ouderen met een migratieachtergrond in de laatste levensfase
  • E-learning
    • E-learning Gezondheidszorg voor ongedocumenteerden
    • E-learning cursus ‘ethische dilemma’s in de ggz voor asielzoekers’
    • E-learning Hongerstaking
    • Externe E-cursussen
  • Campagne Tolken terug in de zorg
Home » Wat doen wij » Tijdschrift » Juni 2021 » Dementiediagnostiek bij mensen met een migratieachtergrond

Dementiediagnostiek bij mensen met een migratieachtergrond

Door Dr. Janne Papma, Alzheimercentrum Erasmus MC Migrantenpoli

De komende jaren zal het aantal dementiepatiënten onder mensen met een migratieachtergrond fors stijgen. Dit wordt veroorzaakt door de toenemende vergrijzing onder de eerste generatie arbeidsmigranten, in combinatie met een hogere prevalentie van risicofactoren voor dementie onder migrantengroepen, zoals een slechtere algehele gezondheid (diabetes, hart- en vaatziekten), slechtere sociaaleconomische status en een lager opleidingsniveau. Het betreft hier een kwetsbare groep ouderen, gekenmerkt door een slechtere uitgangspositie, maar ook door relatief weinig kennis over dementie en de zorg die daaromheen georganiseerd is of kan worden. Deze doelgroep vraagt om een vroege en gedegen dementiediagnose, zodat begeleiding en passende zorg de aanwezige gezondheidsverschillen kunnen verkleinen. Helaas zijn veel geheugenpoliklinieken niet goed voorbereid op deze relatief nieuwe patiëntenpopulatie die om cultuursensitieve aanpassingen vragen vanwege verschillen in de beleving van ziekte en zorg, een mogelijke taalbarrière, een lager opleidingsniveau en lage gezondheidsvaardigheden. De taalbarrière is het meest invoelbare obstakel. Na het afschaffen van de tolkenvergoeding binnen de zorg in 2012, wordt hier verschillend mee omgegaan binnen geheugenpoliklinieken. Zo wordt er gebruik gemaakt van formele tolken (fysiek aanwezig of via tolkentelefoon) of informele tolken zoals familieleden. Het werken met tolken behoeft kennis en ervaring. Vooral bij het werken met informele tolken is het van belang om weet te hebben van de valkuilen, zoals het niet kunnen identificeren van taalveranderingen als symptoom van dementie, het onvermogen om heteroanamnese en anamnese te onderscheiden en het risico dat belangrijke, gevoelige onderwerpen onderbelicht blijven omdat een patiënt deze liever niet wil bespreken in aanwezigheid van familie. Binnen dementiediagnostiek speelt ongeletterdheid of laaggeletterdheid en het lage(re) opleidingsniveau bij mensen met een migratieachtergrond eveneens een grote rol. Dit obstakel treft vooral het cognitieve screenings- en testonderzoek, een belangrijke pijler van dementiediagnostiek. Hierbij wordt normaliter veel gebruik gemaakt van schoolse vaardigheden zoals lezen, schrijven en tellen. Ook andere testelementen zijn minder bruikbaar voor mensen met een lage opleiding (buiten Nederland), zoals bijvoorbeeld het gebruiken van 3D zwart-wit lijntekeningen (kubustekening) die laagopgeleide mensen minder goed kunnen benoemen en onthouden, Nederlandse items (krakeling, stelten) en kennisvragen (in welke provincie zijn wij nu?). In de diagnostische fase spelen culturele verschillen in verwachtingen van de gezondheidszorg een rol. In het land van herkomst is de gezondheidszorg anders ingericht. Voorbeelden hiervan zijn het werken met zelfverwijzing (Turkije), en (standaard) voorschrijven van medicatie bij klachten. Door de directe manier van vragen stellen, de individualistische insteek van de Nederlandse gezondheidszorg en een verschil in verklaringsmodellen voor ziekten kan de aansluiting bij sommige mensen met een migratieachtergrond missen. Gezamenlijk leiden bovengenoemde obstakels tot ondoelmatige en onsuccesvolle dementiediagnostiek. Vervolgens ligt een draaideureffect op de loer, waarbij de patiënt en familie terugkeren naar de huisarts zonder diagnose en zorgplan, en worden doorverwezen naar een volgende geheugenpolikliniek.

Migrantenpoli in Rotterdam

Sinds 2015 is er in het Erasmus MC een migrantenpoli opgericht, in samenwerking met een perifere geheugenpolikliniek in het Maasstad Ziekenhuis. Het doel is om cultuursensitieve dementie diagnostiek te verrichten, waarbij wij gebruik maken van getrainde tolken, een cultuursensitieve manier van werken, en een aangepast cognitief testprotocol. Zelf hebben wij cognitieve testen ontwikkeld of aangepast die beter aansluiten bij de taal, cultuur en het opleidingsniveau van eerste generatie arbeidsmigranten. Dit hebben wij gedaan binnen een wetenschappelijke project en samenwerkingsverband (TULIPA studie), gefinancierd door ZonMw en Alzheimer Nederland.

Primaire Sidebar

Missie

JWS stimuleert en mobiliseert professionals in de zorg om de eerbiediging van het recht van een ieder op een zo goed mogelijke lichamelijke en geestelijke gezondheid te bevorderen.

Secundaire Sidebar

Nieuwsbrief

Geef u op voor onze elektronische nieuwsbrief

Footer

Contact

info@johannes-wier.nl

Keizersgracht 177
1016 DR Amsterdam

 

Nieuwsbrief

Zoek

De foto’s op de homepage zijn van een kunstwerk van Paulina Verzijden.

naar bovenkant pagina

Deze website gebruikt cookies om het gebruik van de website te analyseren en te verbeteren. Akkoord Meer over cookies
Privacy- en cookie statement

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary
Altijd ingeschakeld
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
OPSLAAN & ACCEPTEREN