In haar jaarrapportage ‘Mensenrechten in Nederland: armoede, sociale uitsluiting en mensenrechten’ concludeert het College voor de Rechten van de Mens dat voor een effectieve aanpak van armoede het noodzakelijk is om mensenrechten centraal te stellen. De rapportage laat zien dat armoede verschillende mensenrechten onder druk zet. En omgekeerd: als mensenrechten onvoldoende worden gegarandeerd, is er een risico in armoede te komen of te blijven. Daarbij kan gedacht worden aan het recht op gezondheid, onderwijs, arbeid en huisvesting. Bovendien laat een onderzoek naar armoedebeleving zien dat 80% van de mensen die armoede ervaart zich in hun waardigheid voelt aangetast. Het College vraagt de overheid dan ook om een brede beleidsvisie en nationaal programma te ontwikkelen voor het bestrijden van armoede en sociale uitsluiting.
In Nederland en zeker ook in het Caribisch deel van Nederland, leven nog veel mensen en gezinnen in armoede. Het recht op een behoorlijke levensstandaard en bescherming tegen armoede en sociale uitsluiting, het recht op gezondheid, het recht op onderwijs, het recht op arbeid en het recht op huisvesting zijn fundamentele rechten van de mens. Binnen al deze thema’s spelen er problemen met participatie, autonomie, gelijkheid en rechtsbescherming. Armoede kan leiden tot een ongezond voedingspatroon, wonen in een ongezonde omgeving of het mijden van zorg. Ongeveer 2,5 miljoen mensen in Nederland zijn laaggeletterd. Veel van hen zijn langdurig arm, hebben problemen met hun gezondheid en zijn minder maatschappelijk en politiek betrokken. Ook krijgen kinderen van laagopgeleide ouders een lager schooladvies. En hoewel werk nog steeds een belangrijke inkomensbron is, blijkt dat het hebben van betaald werk geen garantie is om niet in armoede terecht te komen of er juist uit te komen. Tot slot neemt het aantal mensen dat dakloos is toe en kunnen veel mensen de woonlasten niet opbrengen.
Op het terrein van de gezondheidszorg beveelt het College de overheid aan:
- Zet meer in op preventieve gezondheidszorg, en tref maatregelen die specifiek zijn toegesneden op de situatie van mensen in armoede.
- Benader mensen in armoede proactief en geef hen een actieve rol in het vinden van oplossingen bij financiële en gezondheidsproblemen.
- Garandeer dat een tekort aan financiële middelen geen belemmering vormt voor een adequaat niveau van zorg.
- Garandeer de toegankelijkheid van informatie over zorg en gezondheid.
