Recent is het Jaarbericht Kinderrechten 2015 uitgebracht door UNICEF Nederland en Defence for Children. Dit document beschrijft de stand van zaken van jongeren in Nederland op verschillende gebieden: uitbuiting, jeugdzorg, kindermishandeling, jeugdstrafrecht en migratie. Per onderwerp zijn op basis van de beginselen van het VN-Kinderrechtenverdrag indicatoren opgesteld om de ontwikkelingen in de kinderrechtensituatie te meten. Daarnaast zijn jongeren uit de vijf groepen geïnterviewd en hun meningen en ideeën vormen samen met de uitkomsten van de indicatoren de basis voor de aanbevelingen in het Jaarbericht. Het basisbeginsel van het VN-Kinderrechtenverdrag is immers jongerenparticipatie, recht op informatie en recht op mee beslissen.
Uitbuiting:
Ondanks de aandacht van de overheid voor (slachtoffers) van mensenhandel en uitbuiting, ontbreekt een geïntegreerd plan van aanpak en verblijfsregeling voor alle minderjarige slachtoffers. In 2014 verdwenen 110 kinderen uit de asielopvang. Zorgelijk is het toegenomen aantal meldingen over online seksueel misbruik van 750 naar 1331.
Jeugdzorg:
Vanaf 2015 zijn gemeenten en zorgaanbieders verantwoordelijk voor een integraal jeugdbeleid. Continuïteit van zorg is bedreigd. Binnen de wijkteams is nog onduidelijkheid over bevoegdheden, taken en expertise. De afgelopen jaren is het aantal uithuisplaatsingen teruggedrongen maar door de transitie dreigt het tij te keren. Vooralsnog blijkt dat de betrokken jongeren onvoldoende zijn geïnformeerd over de veranderingen in de jeugdzorg.
Kindermishandeling:
Het is positief dat met de invoering van de Wet Verplichte Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling (2013) en de Kindcheck veel professionals geschoold zijn in het signaleren en handelen bij vermoedens van kindermishandeling. Wat achterblijft is het garanderen van veiligheid en het bieden van passende zorg voor het kind en zijn ouders. De zorg en expertise kan per gemeente verschillen. Veilig Thuis organisaties zullen een landelijk dekkende structuur voor de multidisciplinaire aanpak van kindermishandeling tot stand moeten brengen.
Jeugdstrafrecht:
Het VN-Kinderrechtenverdrag wordt steeds zichtbaarder in het jeugdstrafrecht. Positieve trends zijn onder andere de daling van het aantal minderjarigen dat met het strafrecht te maken heeft en het groeiende aantal alternatieven voor vrijheidsbeneming, zoals de erkende gedragsinterventies. Negatieve trends worden ook beschreven. Bij de politie en het Openbaar Ministerie is er steeds minder ruimte voor de opleiding van mensen met een specialisatie jeugd. De geïnterviewde jongeren geven aan meer geïnvesteerd te willen zien in programma’s gericht op zelfvertrouwen, normen en waarden.
Migratie:
Op Europees en nationaal niveau wordt de eigen rechtspositie van migrantenkinderen steeds vaker erkend. Het afgelopen jaar was dit onder andere te zien in gezinsherenigings- en detentiezaken. Het stoppen met het detineren van kinderen aan de grens en het sluiten van grootschalige campussen voor alleenstaande minderjarigen zijn grote verbeteringen. Defence for Children en UNICEF Nederland pleiten voor een Eerlijk Kinderpardon en een grond in de wet voor alle gewortelde kinderen die voor hun achttiende levensjaar langer dan vijf jaar in Nederland zijn en een verblijfsprocedure hebben doorlopen. Tot die tijd is kindvriendelijke gezinsopvang met kwalitatief onderwijs en ondersteuning voor gezinnen nodig.
Bron: Jaarbericht Kinderrechten 2015 van UNICEF Nederland en Defence for Children
