Onlangs bracht het VN Comité tegen Foltering (CAT) haar waarnemingen en aanbevelingen (concluding observations) uit over de implementatie van het VN-Verdrag tegen foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing in Nederland.
Op het terrein van de gezondheid(szorg) deed het Cat twee belangrijke uitspraken. De eerste betrof het medisch onderzoek dat aan het begin van de asielprocedure wordt verricht. Deze is uitsluitend gericht op onderzoek naar de mogelijkheid van een asielzoeker om door de IND gehoord te worden en niet op het vaststellen van eventuele behoeften aan steun of behandeling voor de gevolgen van marteling of andere inhumane behandeling of trauma. Het CAT beveelt aan om het Istanbul Protocol te hanteren om asielzoekers met speciale behoeften tijdig te identificeren en martelingen en andere inhumane behandelingen te documenteren, met het oog op het bieden van herstel aan de slachtoffers.
Ten tweede sprak het CAT haar zorg uit over het hoge aantal patiënten dat vaak gedurende lange periode gedwongen wordt opgenomen in GGZ instellingen. Deze bezorgdheid betreft ook het gebruik van separatie en gedwongen medicatie en het gebrek aan aandacht binnen het GGZ beleid om alternatieven hiervoor te vinden. Het CAT riep Nederland ondermeer op om middels alternatieven het aantal gedwongen opname in de GGZ te reduceren, om beperkingen en separatie te gebruiken alsultimum remedium voor de kortst mogelijke duur en onder strikte medische supervisie, en effectief en onafhankelijk onderzoek te (laten) verrichten naar incidenten waarbij excessief gebruik van beperkende maatregelen zijn genomen die hebben geleid tot verwondingen en/of de dood van opgenomen patiënten.
Verder heeft het CAT Nederland o.a. opgeroepen om het regime in vreemdelingendetentie aan te passen aan het doel van de detentie en het niet langer te baseren op het strafrechtelijke regime. Ook moet de Nederlandse overheid gebruik maken van alternatieven voor vreemdelingendetentie. Het Comité uitte ondermeer ook haar zorgen over ontwikkelingen als automatische grensdetentie op Schiphol en het detineren van mogelijk minderjarige migranten.
Het VN Comité baseerde haar waarnemingen en aanbevelingen op de rapportage van en dialoog met de Nederlandse regering, en informatie verkregen van het College voor de Rechten van de Mens en Nederlandse NGO’s middels de zogenaamde schaduwrapportage, waaraan ook JWS een bijdrage aan heeft geleverd.
Bron: het College voor de Rechten van de Mens en de Concluding observations CAT 21-6-2013.
